La condició transreal: informació expandida i hacktivisme al Media Art
Article Sidebar
Citacions a Google Acadèmic
Main Article Content
Des del Media Art trobem una llarga sèrie d’expressions culturals de caràcter innovador com a resposta a les noves inquietuds i interessos sorgits a l’era de la postveritat. A la present investigació es posarà especial èmfasi a l’important paper del hacktivisme per a incentivar la participació ciutadana a la lluita contra la desinformació i l’abús de poder des de l’àmbit més experimental de la cultura digital. Adoptarem com a objecte d’estudi el corpus artístic de Paolo Cirio, pel seu interès a abordar el paper central de la informació com a medi i contingut creatiu. A les seves obres, l’activació d’originals mecanismes de visualització de dades i interacció amb l’usuari va dirigida no només a denunciar injustícies i falsedats, sino també a estimular una intervenció real sobre els mateixos fets. A partir de l’anàlisi d’algunes de les seves principals aportacions s’establirà un marc teòric original per a la identificació d’aquelles aportacions creatives que entren dintre de la que denominarem “condició transreal”. La rellevància d’aquesta proposta resideix al plantejament d’unes coordenades per a l’estudi d’aquells projectes transmèdia de caràcter interactiu, i en la majoria de les ocasions contestatari, capaços de brindar un nou model de la relació amb l’audiència i una atractiva estratègia d’expansió de l’univers informatiu des del compromís social mitjançant una acció directa sobre la realitat.
Paraules clau:
Article Details
Aquesta obra està sota una llicència internacional Creative Commons Reconeixement 4.0.
(c) Carolina Fernández Castrillo, 2021
Drets d'autor
Els continguts publicats a Artnodes estan subjectes a una llicència de Reconeixement 4.0 Internacional de Creative Commons, el text complet de la qual es pot consultar a http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/; els autors retenen el copyright. Podeu copiar-los, distribuir-los, comunicar-los públicament i fer-ne obres derivades sempre que reconegueu els crèdits de les obres (autoria, nom de la revista, institució editora) de la manera especificada pels autors o per la revista.
És responsabilitat dels autors obtenir els permisos necessaris de les imatges que estiguin subjectes a copyright.
Cessió de drets de propietat intel·lectual
L’autor cedeix en règim no exclusiu als editors de la revista els drets d’explotació (reproducció, distribució, comunicació pública i transformació) per a explotar i comercialitzar l’obra, sencera o en part, en tots els formats i modalitats d’explotació presents o futurs, en tots els idiomes, per tot el període de vida de l’obra i per tot el món.
Declaro que sóc l’autor original de l’obra. Els editors queden, per tant, exonerats de qualsevol obligació o responsabilitat per qualsevol acció legal que es pugui suscitar derivada de l’obra dipositada per la vulneració de drets de tercers, siguin de propietat intel·lectual o industrial, de secret comercial o qualsevol altre.
Carolina Fernández Castrillo, Universitat Carlos III de Madrid
Professora ajudant doctor del Departament de Comunicació (UC3M) a l’Àrea d’Innovació Digital i Cibercultura. Actualment, és visiting scholar al Venice Centre for Digital and Public Humanities (Universitat Ca’ Foscari de Venècia) on és la IP del projecte de recerca «Digital Media Culture: Intercreativity and Public Engagement» (programa d’excel·lència MIUR, Ministero dell’Università e Ricerca). La seva tesi doctoral sobre l’arqueologia de mitjans va obtenir el Premi Extraordinari de doctorat amb Menció europea (UCM i Sapienza Università di Roma) i la Menció d'Excel·lència del Reial Col·legi Complutense a Harvard.
També ha estat visiting scholar a diverses instituciones internacionals: Yale University; Bayreuth Universität; Friedrich-Alexander-Universität Erlangen-Nürnberg; Internet Interdisciplinary Institute (IN3, UOC); o ZKM Center for Art and Media Karlsruhe, on es Associate Researcher des del 2009.
ORCID ID: https://orcid.org/0000-0001-6108-6440
Referències
Agence France-Presse. 2020. «Darmanin contraint un artiste italien à retirer des photos de policiers de son site». The Huffington Post, 3 octubre, 2020. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://www.huffingtonpost.fr/entry/darmanin-contraint-un-artiste-italien-a-retirer-des-photos-de-policiers-de-son-site_fr_5f77bab0c5b64b480aade1f6?ncid=tweetlnkfrhpmg00000001
Arns, Inke. 2005. «Code as Performative Speech Act». Artnodes, 4: 1-9. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://www.raco.cat/index.php/Artnodes/article/view/53082 DOI: https://doi.org/10.7238/a.v0i4.727
Ban Facial Recognition Europe. 2020. #Ban Facial Recognition Europe. Página web oficial de la campaña. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://ban-facial-recognition.wesign.it/droitshumains/ban-facial-recognition-europe
Berners-Lee, Tim. 1997. «Realising the full potential of the web». Página web oficial de World Wide Web Consortium. [Fecha de consulta: 10/12/2020] http://www.w3.org/1998/02/Potential.html
Berners-Lee, Tim. 1999. Weaving the Web. Nueva York: HarperCollins.
Broeckmann, Andreas. 2003. «On Software as Art». Sarai Reader. Media, Information, The Contemporary: 215-218. [Fecha de consulta: 10/12/2020]
http://archive.sarai.net/files/original/07c3e0e280b4363d625093a1f5bce554.pdf
Bruns, Axel. 2008. Blogs, Wikipedia, Second Life, and beyond: from production to produsage. Nueva York: Peter Lang.
Burnham, Jack. 1969. «Real Time Systems». Artforum, 8(1): 49-55.
Cirio, Paolo. 2020a. Capture. Página web oficial de Paolo Cirio. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://www.paolocirio.net/work/capture/
Cirio, Paolo. 2020b. «Text campaign and research Ban Facial Recognition Europe». Página web oficial de Paolo Cirio. [Fecha de consulta: 10/12/2020]
https://www.paolocirio.net/press/texts/text_capture_ban-facial-recognition.php
Cirio, Paolo. 2020c. «Text Project and artist’s statements project Capture». Página web oficial de Paolo Cirio. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://www.paolocirio.net/press/texts/text_capture.php
Cirio, Paolo. 2018-2020. «Regulatory Art». Página web oficial de Paolo Cirio. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://paolocirio.net/press/texts/text_regulatory-art.php
Cirio, Paolo. 2017. «Aesthetics of Information Ethics». Página web oficial de Paolo Cirio. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://paolocirio.net/press/texts/aesthetics-information-ethics.php
Cox, Geoff. 2007. «Generator: The Value of Software Art». En Issues in Curating Contemporary Art and Performance, editado por Judith Rugg, y Michèle Sedgwick, 147-162. Bristol: Intellect. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://monoskop.org/images/5/53/Cox_Geoff_2007_Generator_The_Value_of_Software_Art.pdf
Denning, Dorothy E. 2001. «Activism, Hacktivism, and Cyberterrorism: the Internet As a Tool for Influencing Foreign Policy». Networks and Netwars: The Future of Terror, Crime, and Militancy, editado por John Arquilla, y David Ronfeldt, 239-287. Santa Monica, California: Rand. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://www.rand.org/pubs/monograph_reports/MR1382.html
Fuller, Matthew. 2006. Softness: Interrogability; General Intellect; Art Methodologies in Software. Huddersfield: Digital Research Unit at Huddersfield University.
Furtherfield. 2012. «Revisiting the Curious World of Art and Hacktivism». Página web oficial de Furtherfield. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://www.furtherfield.org/revisiting-the-curious-world-of-art-hacktivism/
Gonzalès, Paule. 2020. «Des photos de policiers sur la place publique». Le Figaro, 2 octubre, 2020. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://www.lefigaro.fr/actualite-france/des-photos-de-policiers-sur-la-place-publique-20201002
Greene, Rachel. 2004. Internet Art. Londres: Thames & Hudson.
Haacke, Hans. 2009. «Lessons Learned». Tate Papers, 12. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://www.tate.org.uk/research/publications/tate-papers/12/lessons-learned
Harmon, Amy. 1998. «‘Hacktivist’ of All Persuasions Take Their Struggle to the Web». The New York Times, 31 octubre, 1998. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://www.nytimes.com/1998/10/31/world/hacktivists-of-all-persuasions-take-their-struggle-to-the-web.html?pagewanted=all
Hill, Kashmir. 2020. «Activists Turn Facial Recognition Tools Against the Police». The New York Times, 27 octubre, 2020. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://www.nytimes.com/2020/10/21/technology/facial-recognition-police.html
Jericho. 2014. «On the origins of the term ‘Hacktivism’». Curmudgeonly Ways. Rants of a deranged squirrel, 17 febrero, 2014. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://jerichoattrition.wordpress.com/tag/jason-sack/
Jones, Caroline. 2012. «Systems Symptoms: Jack Burnham’s ‘Systems Esthetics’». Artforum, 51(1): 113-116.
Jordan, Tim, y Paul A. Taylor. 2004. Hacktivism and Cyberwars. Rebels with a cause. Londres y Nueva York: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203490037
Laclau, Ernesto; Chantal Mouffe. 2001. Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics. Londres: Verso.
Leonardo. 2014. «The Leonardo Awards Program: Award Recipients». Página web official de Leonardo on-line. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://www.leonardo.info/isast/awardwinners.html
Logan, Jason. 1995. «The Virtual Underground: Take the Skinheads Bowling». InfoNation, noviembre 1995: 9-10.
McKenna, Sean; Nathalie Henry Riche, Bongshin Lee, Jeremy Boy, y Miriah Meyer. 2017. «Visual narrative flow: Exploring factors shaping data visualization story reading experiences». Eurographics conference on visualization (EuroVis), 36(3): 377-387. [Fecha de consulta: 10/12/2020] http://sci.utah.edu/~vdl/papers/2017_eurovis_narrative-flow.pdf DOI: https://doi.org/10.1111/cgf.13195
Mercier, Clémentine. 2020. «Au Fresnoy, ‘Capture’ de Paolo Cirio battu à plate censure». Libération, 12 octubre, 2020. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://next.liberation.fr/arts/2020/10/12/au-fresnoy-capture-de-paolo-cirio-battu-a-plate-censure_1802147
Milone, Mark G. 2002. «Hacktivism: Securing the National Infrastructure». The Business Lawyer, 58(1): 383-413. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://www.arifyildirim.com/ilt510/mark.milone.pdf
Parikka, Jussi. 2010. «Ethologies of Software art: What can a digital body of code do?». Deleuze and Contemporary Art, editado por Zepke, Stephen, y Simon O’Sullivan: 116-132. Edimburgo: Edinburgh University Press. DOI: https://doi.org/10.3366/edinburgh/9780748638376.003.0008
Samuelson, Alexandra. 2004. Hacktivism and the Future of Political Participation. Tesis doctoral. Harvard University. [Fecha de consulta: 10/12/2020] http://alexandrasamuel.com/dissertation/pdfs/index.html
Shanken, Edward A. 2012. «Investigatory Art: Real-time systems and network culture». Necsus, ‘Tangibility’, noviembre, 2012. [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://necsus-ejms.org/investigatory-art-real-time-systems-and-network-culture/ DOI: https://doi.org/10.5117/NECSUS2012.2.SHAN
Tate. s.d. «Art Intervention». [Fecha de consulta: 10/12/2020] https://www.tate.org.uk/art/art-terms/a/art-intervention
Toffler, Alvin. 1980. The third wave. Nueva York: Morrow.
Wilson, Stephen. 2002. Information Arts. Intersections of Arts, Science, and Technology. Cambridge, Mass.: MIT Press. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/3765.001.0001
Articles similars
- Anthony Townsend, Augmentar l'espai públic i crear art públic: el paper dels mitjans locatius , Artnodes: Núm. 8: (Desembre 2008). NODE 8. Ubiqüitat (coord.: Gemma San Cornelio)
- Diego Díaz, Clara Boj, Un enfocament crític per a les capacitats de pronòstic de l’aprenentatge automàtic: crear una biografia predictiva en l’era de la Internet of Behaviour (IoB) , Artnodes: Núm. 31: (Gener 2023). NODE 31. Possibles II (coord.: Pau Alsina i Andrés Burbano)
- Griselda Vilar Sastre, Alejandro Barranquero, Pràctiques audiovisuals en el 15M: innovació tecnològica, documental i videoartivisme , Artnodes: Núm. 33: (Gener 2024). NODE 33. Artivisme mediàtic: sobre l'arqueologia i la història de la cultura digital per al canvi social (coord.: Carolina Fernández-Castrillo i Diego Mantoan)
- Miguel Ángel Roque, Explorant la intersecció de l’art, la tecnologia i les qüestions socials en l’obra de Paglen , Artnodes: Núm. 33: (Gener 2024). NODE 33. Artivisme mediàtic: sobre l'arqueologia i la història de la cultura digital per al canvi social (coord.: Carolina Fernández-Castrillo i Diego Mantoan)
- Christa Sommerer, Laurent Mignonneau, Creació artística mitjançant tècniques de vida artificial , Artnodes: Núm. 4: (Juliol 2005). NODE 4. Calculabilitat (coord.: Pau Alsina)
- Amy Alexander, Programació amb finalitats artístiques o software art , Artnodes: Núm. 4: (Juliol 2005). NODE 4. Calculabilitat (coord.: Pau Alsina)
- Víctor Murillo Ligorred, Nora Ramos Vallecillo, Transdisciplinarietat entre art, ciència i tecnologia: superació de fronteres en les propostes didacticoexpositives de Karin Ohlenschläger en la seva etapa com a directora de LABoral Gijón , Artnodes: Núm. 32: (Juliol 2023). NODE 32. Possibles III (coord.: Pau Alsina i Andrés Burbano)
- Ruth Pagès, L'entorn del net art i la seva recepció: el procés d'apreciació de l'obra de JODI , Artnodes: Núm. 4: (Juliol 2005). NODE 4. Calculabilitat (coord.: Pau Alsina)
- Andres E Burbano, Eduardo Mazuera, Zachary B.S. Meyer, Esteban Garcia Bravo, Ciudad Antigua: de la teledetecció a l’experiència virtual interactiva d’un assentament prehispànic a Colòmbia , Artnodes: Núm. 28: (juliol 2021). NODE 28. En els límits d'allò que és possible: art, ciència i tecnologia (coord.: Paloma Díaz, Andrea García)
- Paola Torres Núñez del Prado, Audiotactilitat andina: interfícies transculturals que aclareixen una història divergent de la tecnologia , Artnodes: Núm. 34: (Juliol 2024). NODE 34. Materiologia i variantologia: invitació al diàleg (coord.: Siegfried Zielinski i Daniel Irrgang)
<< < 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 > >>
També podeu iniciar una cerca avançada per similitud per a aquest article.