Mobilitats, estètica de frontera i arqueologia prospectiva en la ciència-ficció cosmopolita de Miguel Llansó: "Crumbs" i "Jesus Shows You the Way to the Highway" com anarxius
Article Sidebar
Citacions a Google Acadèmic
Main Article Content
Aquest article s’endinsa en l’obra del cineasta espanyol Miguel Llansó i l’examina com un exemple de ciència-ficció transnacional i cosmopolita. Els llargmetratges de Llansó, analitzats des d’una perspectiva que posa en primer terme les mobilitats presents en el seu discurs, revelen que la seva fusió d’afrofuturisme, cultura pop, surrealisme irònic i sàtira política les converteix en propostes d’una particular estètica de frontera i en dispositius anarxivistics que documenten la complexitat de la cultura popular contemporània i del món que la produeix i alberga. La perspectiva dels estudis de cinema transnacional i una mirada inspirada en l’arqueologia dels mitjans ens brinden eines per a analitzar unes pel·lícules que, en el seu eclecticisme radical de temes, formes narratives i expressives i estil visual, es revelen com la materialització cinematogràfica d’una proposta d’arqueologia prospectiva que, des de la cultura popular i el marc genèric de la ciència-ficció, desafia convencions històriques i proposa una intervenció constructiva i tàctica en les relacions entre passat, present i futur.
Paraules clau:
Article Details
Aquesta obra està sota una llicència internacional Creative Commons Reconeixement 4.0.
(c) Jordi Sánchez-Navarro, 2024
Drets d'autor
Els continguts publicats a Artnodes estan subjectes a una llicència de Reconeixement 4.0 Internacional de Creative Commons, el text complet de la qual es pot consultar a http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/; els autors retenen el copyright. Podeu copiar-los, distribuir-los, comunicar-los públicament i fer-ne obres derivades sempre que reconegueu els crèdits de les obres (autoria, nom de la revista, institució editora) de la manera especificada pels autors o per la revista.
És responsabilitat dels autors obtenir els permisos necessaris de les imatges que estiguin subjectes a copyright.
Cessió de drets de propietat intel·lectual
L’autor cedeix en règim no exclusiu als editors de la revista els drets d’explotació (reproducció, distribució, comunicació pública i transformació) per a explotar i comercialitzar l’obra, sencera o en part, en tots els formats i modalitats d’explotació presents o futurs, en tots els idiomes, per tot el període de vida de l’obra i per tot el món.
Declaro que sóc l’autor original de l’obra. Els editors queden, per tant, exonerats de qualsevol obligació o responsabilitat per qualsevol acció legal que es pugui suscitar derivada de l’obra dipositada per la vulneració de drets de tercers, siguin de propietat intel·lectual o industrial, de secret comercial o qualsevol altre.
Jordi Sánchez-Navarro, Universitat Oberta de Catalunya
Professor agregat de la Universitat Oberta de Catalunya (UOC). Actualment, és director dels Estudis de Ciències de la Informació i la Comunicació, imparteix docència i investiga en Cultura Visual, Història Cultural del Cinema i la Televisió, Animació i Cultura del Disseny. Coordinador del Grup de recerca en Aprenentatges, Mitjans i Entreteniment (GAME) –reconegut per l’Agència de Gestió d’Ajudes Universitàries i de Recerca (AGAUR) de la Generalitat de Catalunya com a grup de recerca consolidat (2017 SGR 293)–, i director de la col·lecció de llibres de divulgació sobre cinema Filmografías esenciales (Editorial UOC). La seva trajectòria de recerca compta amb una producció científica de 30 articles en revistes indexades, 10 llibres com a autor i 14 com a editor o coeditor, i 40 capítols en llibres d’autoria col·lectiva. En el marc del grup GAME, ha obtingut tres projectes de recerca com a coinvestigador principal: Cultura lúdica, competencia digital y aprendizaje (LUDOLITERACY) (2015-2018) (CSO2014-57302-P), School Break (2018-2020) (2018-1-DE03-CA201-047321) i Culturas narrativas: narración digital, acción social y creación de públicos (D-STORIES) (2019-2021) (RTI2018-098417-B- I00). Actualment forma part de l’equip de recerca del projecte Del espacio social al espacio cinematográfico: Mise-en-scènes de lo transnacional en el cine contemporáneo (PID2021-123836NB-I00).
Referències
Abycine Lanza. Catálogo. Albacete: Abycine-Festival de cine de Albacete (2016). http://www.abycine.com/wp-content/uploads/2023/01/Catalogo-ABYCINE-LANZA-2016.pdf
Archer, Neil. «Transnational Science Fiction at the End of the World: Consensus, Conflict, and the Politics of Climate Change». JCMS: Journal of Cinema and Media Studies, vol. 58, n.º 3, (2019): 1-25. DOI: http://doi.org/10.1353/cj.2019.0020
Bergfelder, Tim, Sue Harris y Sarah Street. Film Architecture and the Transnational Imagination: Set Design in 1930s European Cinema. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2007. DOI: https://doi.org/10.5117/9789053569801
Bould, Mark. «Afrofuturism and the archive. Robots of Brixton and Crumbs». Science Fiction Film and Television, vol. 12, nº 2, (2019): 171-193. DOI: http://doi.org/10.3828/sfftv.2019.11
Deleyto, Celestino. «Looking from the border: a cosmopolitan approach to contemporary cinema». Transnational Cinemas, vol. 8, nº 2, (2017): 95-112. DOI: http://doi.org/10.1080/20403526.2016.1168117
Dick, Phillip K. Los tres estigmas de Palmer Eldritch. Traducción de Marcelo Tombetta. Barcelona: Minotauro, 2003. The Three Stigmata of Palmer Eldritch, 1964.
Elsaesser, Thomas. Film History as Media Archaeology. Tracking Digital Cinema. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2016.
Elsaesser, Thomas. «Arqueología de los medios: ¿una disciplina viable o un síntoma valioso?» Artnodes, n.º 21, (2018): 23-34. DOI: http://dx.doi.org/10.7238/a.v0i21.3204
Gasek, Tom. Frame by Frame Stop Motion: NonTraditional Approaches to Stop Motion Animation. Burlington, MA: CRC Press, 2013. DOI: https://doi.org/10.4324/9780240817293
Gómez-Muñoz, Pablo. Science Fiction Cinema in the Twenty-first Century: Transnational Futures, Cosmopolitan Concerns. Abingdon: Routledge, 2022. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003164517
Hanna, Monica y Rebecca A. Sheehan. Border cinema: Reimagining identity through aesthetics. Rutgers University Press, 2019. DOI: https://doi.org/10.36019/9781978803190
Härting, Heike y Johannes Riquet. «Cinematic Im/mobilities in the Planetary Now», Transtext(e)s Transcultures 跨文本跨文化, n.º 17, (2022). DOI: https://doi.org/10.4000/transtexts.2190
Harvey, David. «The Fetish of Technology: Causes and Consequences». Macalester International, vol. 13, art. 7 (2003). http://digitalcommons.macalester.edu/macintl/vol13/iss1/7
Hageman, Andy. «The critical surrealism of Jesus shows you the way to the highway». Film Obsessive (2023). http://filmobsessive.com/film/film-analysis/film-genres/sci-fi/the-critical-surrealism-of-jesus-shows-you-the-way-to-the-highway/
Higbee, Will y Song Hwee Lim. «Concepts of transnational cinema: towards a critical transnationalism in film studies». Transnational Cinemas, vol. 1, n.º 1, (2010): 7-21. DOI: https://doi.org/10.1386/trac.1.1.7/1
Higson, Andrew D. (2000) «The Limiting Imagination of National Cinema». M. Hjort y S. MacKenzie (eds.). Cinema and Nation. (Routledge, 2000), 63-74.
Hozic, Aida A. «Between “National” and “Transnational”: Film Diffusion as World Politics». International Studies Review, vol.16, n.º 2 (2014): 229-239. DOI: https://doi.org/10.1111/misr.12134
Keightley, Emily y Anna Reading. (2014). «Mediated mobilities». Media, Culture & Society, vol. 36, n.º 3, (2014): 285-301. DOI: https://doi.org/10.1177/0163443713517731
Ivins-Hulley, Laura. «A Universe of Boundaries: Pixilated Performances in Jan Švankmajer’s Food». Animation, vol. 8, n.º 3, (2013): 267-282. DOI: http://doi.org/10.1177/1746847713504185
Lens (2023). «Miguel Llansó». Lens. http://lensescuela.es/escuela-de-artes-visuales/profesores/miguel-llanso/
Lu, Sheldon Hsiao-peng (ed.). Transnational Chinese Cinemas: Identity, Nationhood, Gender. Honolulu: University of Hawaii Press, 1997.
Marks, Laura. The Skin of the Film: Intercultural Cinema, Embodiment, and the Senses. Durham and London: Duke University Press, 2000. DOI: https://doi.org/10.1215/9780822381372
Miller, James. «Media and mobility: Two fields, one subject». The Journal of Transport History, vol. 39, n.º 3, (2018): 381-397. DOI: https://doi.org/10.1177/0022526618793396
Naficy, Hamid. «Phobic Spaces and Liminal Panics: Independent Transnational Film Genre». En: Rob Wilson y Wimal Dissanayake (eds.). Global-Local: Cultural Production and the Transnational Imaginary. (Durham: Duke University Press, 1996), 119-144. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv11cw21n.8
Naficy, Hamid. An Accented Cinema: Exilic and Diasporic Filmmaking. Princeton: Princeton University Press, 2001. DOI: https://doi.org/10.1515/9780691186214
Natale, Simone. «Understanding Media Archaeology». Canadian Journal of Communication, vol. 37, n.º 3, (2012): 523-528. DOI: https://doi.org/10.22230/cjc.2012v37n3a2577
Schimanski, Johan y Stephen F. Wolfe (ed.). Border aesthetics: Concepts and intersections. Nueva York: Berghahn Books, 2013.
Vroman, Nicholas. «‘Something Stupid, Like Ninja Turtles, Could Be Something Magical in the Future’: Miguel Llansó on Crumbs». Filmmaker, (2015, 9 de noviembre). https://filmmakermagazine.com/95985-something-stupid-like-ninja-turtles-could-be-something-magical-in-the-future-miguel-llanso-on-crumbs/
Womack, Ytasha L. Afrofuturism: the world of black sci-fi and fantasy culture. Chicago: Lawrence Hill, 2013.
Zielinski, Siegfried. «AnArcheology for AnArchives: Why Do We Need—Especially for the Arts—A Complementary Concept to the Archive?». Journal of Contemporary Archaeology, vol. 2, n.º 1, (2015): 116-125. DOI: https://doi.org/10.1558/jca.v2i1.27144
Zielinski, Siegfried. «Arqueología prospectiva». H-ART. Revista de historia, teoría y crítica de arte, nº 8, (2021): 217-243. DOI: https://doi.org/10.25025/hart08.2021.11
Articles més llegits del mateix autor/a
- Alessandro Manetti, Pablo Lara-Navarra, Jordi Sánchez-Navarro, Possibilitats de futurecasting: disseny d’un mapa digital de tendències , Artnodes: No 30
Articles similars
- Tom Schofield, Veus de máquina , Artnodes: No 12: (Novembre 2012). NODE 12. Materialitat (coord.: Pau Alsina)
- Daniel López del Rincón, Lourdes Cirlot, Historiant el bioart o els reptes metodològics de la història de l'art (dels mitjans) , Artnodes: No 13: (Novembre 2013). NODE 13. Història(es) de l'art dels mitjans (coord.: Ana Rodríguez Granell, Pau Alsina)
- Lev Manovich, L'avantguarda com a programari , Artnodes: No 2 (2003): NODE 2. Art i nous mitjans
- Slavko Kacunko, Immediació , Artnodes: No 21: (Juny 2018). NODE 21. Arqueologia dels mitjans (coord.: Pau Alsina, Ana Rodríguez, Vanina Hofman)
- María Teresa Galarza-Neira, Recerca artística en l’educació superior: context d’inclusió i modalitats , Artnodes: No 31: (Gener 2023). NODE 31. Possibles II (coord.: Pau Alsina i Andrés Burbano)
- Sahar Sajadieh, Tendre o horrible, aquesta és la qüestió de la vivacitat: poden actuar en viu els actors artificials? , Artnodes: No 32: (Juliol 2023). NODE 32. Possibles III (coord.: Pau Alsina i Andrés Burbano)
- Mikel Otxoteko, La dimensió ambiental de les imatges. La imatge-ambient i els seus principals conceptes , Artnodes: No 26: (Juliol 2020). NODE 26. IA, art i disseny: Qüestionant l'aprenentatge automàtic (coord.: A. Burbano i Ruth West)
- Rama Carl Hoetzlein, Cultures de coneixement en el New Media Art , Artnodes: No 31: (Gener 2023). NODE 31. Possibles II (coord.: Pau Alsina i Andrés Burbano)
- Elena Martín-Serra, Fátima Gigirey, Luis Palma-Martos, Una aproximació a Viridiana (1961) des de l’enfocament econòmic , Artnodes: No 33: (Gener 2024). NODE 33. Artivisme mediàtic: sobre l'arqueologia i la història de la cultura digital per al canvi social (coord.: Carolina Fernández-Castrillo i Diego Mantoan)
- Phaedra Shaunbaum, Tu ets qui controla: interfícies ubiqües i instal·lacions artístiques amb mitjans digitals interactius. , Artnodes: No 24: (Juliol 2019). NODE 24. Després de la postveritat (coord.: Jorge Luis Marzo)
<< < 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 > >>
També podeu iniciar una cerca avançada per similitud per a aquest article.